Je kinderen binnenkort op kot? Wat is jouw plan?

Binnenkort gaat je kind studeren en dan wil het misschien op kot, en daarna op Erasmus of buitenlandse stage...De kosten van hogere studies lopen hoog op. Wie een beetje bij de les is, kan er ook een duurzaam spaarplan van maken. Financial coach Liesje Vanneste biedt ons haar inzichten...

We zitten in volle inflatie, boeiende periode om financial coach te zijn? 

LIESJE VANNESTE : "Je leest inderdaad elke dag wel iets in de krant over inflatie of de stijgende energieprijzen, over hoe we dat gaan betalen op het einde van de maand, en wat onze overheid daaraan gaat doen. Mensen zijn er bewuster met hun gezinsbudget bezig dan voorheen."

"Men denkt vaak dat een budgetcoach er is voor mensen die schulden hebben, maar we zijn er evengoed voor mensen die goed hun brood verdienen. Ook zij hebben nood aan structuur en persoonlijke begeleiding rond topics als: Hoe kan ik beter sparen? Wat ga ik sparen? Wat geef ik uit? Financiële coaching is persoonlijk en op maat. Zo gaan we kijken waar je staat in het leven en op basis daarvan een persoonlijk plan gaan opstellen."
 

Ruim bekeken, welke spaardoelen zet je best in de eerste fase van je leven en waarin investeer je beter in de tweede helft? 

LIESJE VANNESTE: "Als je al aan een gezin begon, zit jij volop tussen de luiers in de eerste helft van je volwassen leven. Je verdient nog niet het hoogste loon dat je ooit gaat verdienen, je hebt heel vaak nog maar een huis gekocht dat je aan het verbouwen bent... Het is wellicht de duurste periode uit je leven. Net dan is vooral gemoedsrust heel belangrijk." 

"Die gemoedsrust kan je bestendigen door een safety net of bufferzone aan te leggen. Richt je daarvoor op een bedrag van zes maand loon, zodat je zeker een periode van zes maand kan overbruggen mocht er zich iets voordoen. In de eerste fase van hun leven maken veel mensen de fout door meteen al te willen sparen en beleggen zonder eerste een potje te hebben voor in noodsituaties"
 

Veel beginners maken de fout meteen al te willen sparen en beleggen zonder eerste een potje te hebben voor in noodsituaties

LIESJE VANNESTE: "Wanneer je kinderen ouder worden, wordt het leven geleidelijk aan wat goedkoper. Alleen al de kosten van de crèche die wegvallen is een serieuze meevaller voor elk gezinsbudget. Op dat moment kan je starten met beleggen op langere termijn met opties als: aandelen, fondsen of vastgoed... Dat is een goede zet, want de dure eindmeet - de hogere studies van je kind(eren) - komt er dan ook stilaan aan."

"Op basis van de cijfers uit 2021, kost een student op kot in België 14.000 euro per jaar. Niet niks. Na die studies willen veel ouders bovendien graag nog een laatste financieel duwtje geven aan hun kinderen of aan hun eigen pensioen."

Alles begint bij een goed spaarplan. Zorg dat je niet blind vaart!

En hoe zou je adviseren om daar naartoe te sparen als ouder, als je dat nu plots hoort en in paniek slaat.

LIESJE VANNESTE: "Zorg dat je niet blind vaart. Alles begint bij een goed plan van aanpak. Probeer de “As Is - situatie” in kaart te brengen en achterhaal hoeveel je inwonend kind je nu kost. Dat kan handig via MIJN SPAARTOOL.

Het is een oefening die je zelfs met je student erbij kan maken.  Als een kot geen optie is voor jullie budget, maak dan dat je student weet hoe dat komt. Bekijk ook samen de inschrijvingskosten van de gekozen studies, de kost van het kotleven, het zakgeld voor ontspanning..."

"Vaak is het ook de opstartkost van een studiejaar die de grootste hap uit het budget neemt, omdat je die in één keer moet kunnen neerleggen. Dat gaat dan over inschrijvingsgeld van een 800 à 900 euro. Wat in België nog meevalt, in vergelijking met andere landen. Daarbij komen ook nog laptops en andere software. Afhankelijk van het soort studies komt er ook nog ander lesmateriaal bij kijken. De laatste stap is kijken hoe ver de situatie nog van jullie gezin afstaat en hoe je die studentenperiode financieel draaglijk kan maken."

Je zou van de studentenperiode een financiële team-effort willen maken met het hele gezin? 

LIESJE VANNESTE: "Absoluut. Maak er een compleet gesprek van. Je kind leert veel uit samen belangrijke beslissingen nemen over geld. Ik snap dat niet iedereen wil dat zijn zoon of dochter weet hoeveel hij verdient. Spreek dan in grootordes, zeg wat het budget is dat over is en vraag wat je ermee gaat doen."

"Zakgeld is trouwens dé manier om je student te leren omgaan met geld. Dan is het belangrijk consequent en transparant te zijn in je uitleg waarom je voor dat bedrag hebt gekozen. Laat je student vooral zelf verantwoordelijkheid nemen en fouten maken. De studentenperiode dient ervoor om je kind fouten te laten maken in een nog relatief beschermde omgeving. Gebruik dan het weekend om erover te praten en terug te koppelen. Hoe vroeger je daaraan begint, hoe beter. Liever nu dan wanneer je kind reeds samenwoont en plots de huur niet meer kan betalen, en je als ouder moet tussenkomen." 
 

Zakgeld is dé manier om je student te leren omgaan met geld

Wat is een goed weekbudget om mee te geven aan je student? 

LIESJE VANNESTE: "Dat is een populaire vraag. Bij hele jonge kinderen zeg ik altijd een halve tot één euro per jaar dat ze oud zijn. Het belangrijkste is dat je de bedragbepaling maakt op basis van wat je student ermee zal doen. Als je verwacht dat je kind met 50 euro in de week zijn kleren moet kopen, zijn eten en zijn ontspanning, dan is dat wellicht geen realistische  inschatting. Ga dus samen rond tafel zitten en bepaal een budget. Als je student uiteindelijk meer wil uitgeven aan lekker eten en iets minder aan kleren, dan is dat een persoonlijke keuze."
 

Hoe haalbaar is een studentenjob combineren met hogere studies? 

LIESJE VANNESTE: "Nog meer dan zakgeld, ben ik voorstander van studentenjobs. De werkethiek die je er opbouwt is ontzettend belangrijk. Al merk ik dat studenten er erg extreem in durven gaan, zo verdienen ze opeens 50 tot 200 euro in de week waarmee ze wekelijks op café en meteen ook naar Rock Werchter gaan. Plots heerst er een sfeer van "The sky is the limit", met als gevolg dat ze hun studies gaan verwaarlozen."
"Ik kreeg als lector vaak de opmerking: “Ik kan niet komen naar de les vandaag, ik moet werken". Ook dat gaat erover. Wees daar als ouder dus mee waakzaam over."
 

Mijn tip voor jongeren: "Go Educate Yourself"
 

Beleggen is populairder dan ooit, ook bij jongeren? 

LIESJE VANNESTE: "Beleggen is ook toegankelijker dan ooit. Vroeger moest je eerst langs bij de bank om een keuze te maken uit hun aanbod. Vandaag download je gewoon een app. Al wat je nodig hebt is een geldige identiteitskaart en een bankrekening. Dat gemak zorgt er ook voor dat meer jongeren, maar ook meer vrouwen volop beleggen. Daarbovenop kiezen ze er bewust voor om te beleggen in duurzame bedrijven die geen wapens produceren, geen kinderrechten, vrouwenrechten of het  klimaat schaden. Ze gaan hun geld niet zomaar steken in het product dat het meeste opbrengt. Dat is fantastisch nieuws."

Zijn studenten vandaag meer financieel bewust dan vroeger?

LIESJE VANNESTE: "Al mijn studenten zijn laaiend enthousiast over Bitcoin en andere Cryptocurrencies. Sommigen hebben  ook al een mooie winst gemaakt. Echter, als ik doorvraag over wat het principe is achter crypto en wat de risico’s inhouden dan zijn de antwoorden soms wel heel triest. Je moet volgens mij geen expert zijn, maar als je niet weet wat inflatie is of een samengestelde index of het verschil niet weet tussen een fonds en een aandeel. Dan vind ik het gevaarlijk om je op die markt te begeven."
"Mijn tip voor die jongeren zou zijn “educate yourself". Als levenslang leren toch de maatstaf wordt, waarom geen financiële cursus volgen naast je studies. Zo heb je altijd een streepje voor."