Beter verbinden met je student? Zo kan het ook!

Het opvoedingsverhaal houdt niet op daar waar het kotleven begint. Momfluencers leiden vooral op social media het debat rond het opvoeden van kleine kinderen. Maar een echte leiddraad rond het opvoeden van studenten of jong volwassenen bestaat er niet. Klinisch Psychologe Nina Mouton geeft haar inzichten over het beter in verbinding gaan met jongvolwassenen. 

NINA MOUTON: "Je kan opvoeden zien als één langgerekte fase van loslaten, die al begint bij het doorknippen van de navelstreng. Al vanaf een kind leert kruipen neemt het afstand, om vervolgens, wanneer het niet gemakkelijk gaat, terug te kruipen naar de veilige haven, die jij als ouder bent. Dat patroon blijft hetzelfde voor studenten die terechtkomen in een nieuwe wereld die alsmaar groter wordt."

"Dat loslaten is niet makkelijk. Hoe meer we willen dat alles bij het oude blijft. Hoe meer weerstand we voelen bij onszelf en bij het kind, hoe moeilijker die fase wordt. Dat zien we in alle opgroeiingsfases terugkomen. Als we als ouder kunnen meeveren in situaties, vangen we alles beter op."

De taak als voogd is vooral om die veilige haven te blijven 

Is het ultieme doel van ouderschap jezelf onnodig te maken na 18 jaar?
 

NINA MOUTON: "Ik vind dat een heel groot dilemma, want je blijft wel ouder. Je rol evolueert gewoon, net als de behoeften van je kind. Je taak als havenwachter wordt kleiner, omdat je niet meer het enige aanspreekpunt bent van je kind. Rond de pubertijd bouwt je kind een nieuwe peer support group, een netwerk van vrienden waar het ook terecht kan. Je opdracht bestaat er dan ook in vertrouwen te hebben in het netwerk rondom het kind."
 

Waar hebben jongvolwassen studenten vooral nood aan? 
 

NINA MOUTON: "Vertrouwen is een belangrijke basis voor het loslaten. Maak dat je jongvolwassen kind weet : ‘stel er gaat iets fout, dan kan ik toch terecht bij mijn ouders’. Wanneer iets niet goed loopt is het belangrijk dat in je 'veilige haven' kwaadheid en teleurstelling snel plaatsmaakt voor een constructief gesprek, waar je in alle veiligheid en openheid samen op zoek kan gaan naar een oplossing op maat."

"Daarnaast zijn studenten vooral op zoek naar bevestiging en aanmoediging. Regelmatig aangeven ‘Ik weet dat je dit kan’ of ‘Ik vertrouw erop dat je het me wel zal vertellen als er iets scheelt’. ‘Ik vertrouw je in het uitgaansleven maar ook op vlak van studies’. Het ‘helikopteren’ en elke dag checken of ze wel in de les zitten doe je beter niet. Studenten zijn volwassen die ook moeten zoeken en tegen muren mogen botsen. Dat laatste is vaak heel moeilijk voor ouders."

"Regelmatig gaat het over toch die controle willen houden omdat je gerust wil zijn als ouder. Eigenlijk gaat dat dan over een eigen nood, die je zelf gaat invullen door alles te willen controleren. Vaak speelt die nood aan controle ook op andere domeinen in je leven. Uiteindelijk resulteert het dan in zorg willen bieden, die op dat moment niet gepast is. Aan jou als ouder om dit op tijd in te zien, de triggers hiervoor te herkennen, en samen met je student het evenwicht te zoeken."

Helikopter-ouders geven het signaal: ‘Je kan het niet alleen’. 

Hoe voorkom je conflicten in het weekend, wanneer de student na een week op kot terug aan de ontbijttafel zit? 
 

NINA MOUTON: "Het grote misverstand aan ouderschap is dat er enkel wordt gekeken naar de behoeften van het kind. Uiteraard heb jij als ouder ook jouw behoeften en gewoontes. De twee mogen naast elkaar bestaan. Cijfer jezelf als ouder nooit weg. Dat is vaak ook niet wat je student wil. Vaak wil je zoon of dochter er in het weekend wel opnieuw bij horen en meedraaien in het gezin, maar dan op een andere manier. Ga het gesprek dus aan voordat daarover een conflict kan ontstaan. Daarnaast blijft zelfzorg, ook als ouder van een student, erg belangrijk. Dan heb ik echt over psychologische zelfzorg."

"Nu je kind studeert  loont het om eens terug te keren naar je eigen jeugd en studententijd. Heb je zaken slecht ervaren of gemist indertijd. Vaak kunnen die emoties getriggerd worden door de huidige avonturen van je kind. Je eigen kinderen houden je vaak grote spiegels voor, en leggen zaken bloot waar je mee aan de slag kan voor jezelf." 
 

Hoe kan je dan een veilige haven zijn als jij je als ouder ook niet alle antwoorden hebt op problemen die je kind ervaart?
 

NINA MOUTON: "Ik denk dat je dan een veilige haven bent door te zeggen dat je het zelf ook niet weet. En dat moet ook niet als ouder. Het doel van ouderschap is om te durven zeggen dat je het zelf misschien niet weet maar je wel naast de student zal staan en een instantie of persoon zal zoeken die het wel weet. Je hoeft dus zeker niet die alwetende ouder te zijn."

Het grote misverstand aan ouderschap is dat er enkel wordt gekeken naar de behoeften van het kind

Voor je het weet is je puber jongvolwassen. Doen we er goed aan om ons langer op voorhand voor te bereiden op die studentenfase, zowel financieel maar ook persoonlijk? 
 

NINA MOUTON:  "Sowieso staan we te weinig stil. We voelen letterlijk dat het leven uit onze handen glipt. Vaak is het nodig om te kijken waarom je altijd zo druk bezig bent. Daarnaast vinden - mede door Covid - heel wat traditionele overgangsmomenten zoals verjaardagen, vormsels, communies, diploma-uitreikingen, niet meer plaats. Die hebben een belangrijke rol in het ervoor zorgen dat we even stilstaan, vieren en vooruit kijken."